پيشگيري از مسموميت ناشي از گزيدگيها

1. علايم گزيدگي با افعي درد تيز و سوزاننده در محل گزش است كه در عرض 1تا5 دقيقه بعد از گزش ظاهر مي شود.
2.  تورم در محل گزيدگي مار افعی نيم تا 4 ساعت بعد از گزش بروز می نماید كه ممكن است در عرض 24-12 ساعت افزايش يابد و كل اندام مبتلا را درگير نمايد.
3. در طي 36-24 ساعت پس از گزيدگي افعي، ممكن است تاول هاي كوچك در محل ايجاد شوند.
4. از علائم گزش مار افعی تهوع و استفراغ، بي حسي در اطراف دهان، صورت و پوست سر و گزگز نوك انگشتان، تب و لرز، تعريق، ضعف و بي حالي و سرگيجه می باشد.
5. يكي از مشخص ترين و مهم ترين علايم و نشانه هاي گزيدگي با افعي ها، اختلالات انعقادي خون بوده و به صورت خونريزي از بيني، وجود خون در خلط، خون در ادرار، خون در مدفوع، خونريزي در شكم و داخل چشم و مغز مشاهده می شود.
6. اختلال در عملكرد كليه، كاهش سطح هوشياري و شوك قلبي- عروقي از علائم گزش مار افعی می باشد.
7. علايم گزيدگي با مار كبري و مار مرجان افتادگي پلك ها، خواب آلودگي، ضعف عضلاني، فلج، اختلال تكلم و تنفس، آبريزش از دهان، استفراغ و تهوع می باشد.
8. علايم گزيدگي با مار آبي (دريايي) درد عضلاني و تغيير رنگ ادرار به رنگ قهوه اي يا سياه می باشد.
9. در هنگام مارگزیدگی قبل از انتقال مصدوم به مرکز درمانی باید بيمار را آرام كنيد و از حركات بيش از حد او جلوگيري نمایيد.
10.  مصدوم مار گزيده را بايد از محل حادثه (جهت جلوگيري از حمله مجدد مار) دور كرد.
11.  عضو محل گزيدگي مار را بايد بي حركت و هم سطح يا كمي پايين تر از سطح قلب نگه داشت.
12.  بستن يك نوار محكم و پهن، چند انگشت بالاتر از محل مارگزيدگي بويژه اگر محل گزيدگي در دست ها يا پاها باشد، ضروری می باشد.
13. بستن نوار بالاتر از محل مارگزیدگی نبايد آنقدر سفت باشد كه جريان خون اندام را مختل كند. اگر ورم باعث سفت شدن نوار شد، آنرا باز كنيد و از محلي بالاتر ببنديد. هر 10 تا15 دقيقه، به مدت 1 دقيقه نوار را باز كرده و دوباره ببنديد. اين كار بايد تا زمان آماده شدن پادزهر ادامه يابد.
14.  در مارگزيدگي بايد از سرد كردن عضو با آب سرد يا يخ خودداري كرد.
15.  هر چه سريعتر فرد مار گزيده را به اورژانس بيمارستان منتقل كنيد و زمان را با تلاش براي كشتن و يا گرفتن مار از دست ندهيد.
16.  در مارگزیدگی علائم واكنش هاي حساسيتي شديد مانند عطسه، مشكل در تنفس يا تورم سريع و شديد، درد شكم، تهوع، سرگيجه، درد قفسه سينه، خرخر صدا وكبود شدن رنگ لبها از جمله مواردي هستند كه سريعاً بايد به اورژانس مراجعه شود.
17.  مارگزیدگی در كودكان، بيماران قلبي، ديابتي، افراد مسن و معلولين حركتي و بيماران مبتلا به آلرژي بسیار خطرناک تر است.
18. گزش متعدد مار در ناحيه سر و گردن خطرناكتر مي باشد.
19. گزش عقرب مي تواند منجر به بروز درد شديد در ناحيه گزش شود اما علائم تهديدكننده حيات و حوادث منجر به مرگ به ندرت رخ مي دهد.
20. فرد عقرب گزیده ، خصوصاً کودکان را در اسرع وقت به بیمارستان منتقل نمایید.
21. برخی از عقرب های بومی کشور ما در ناحیه خوزستان ،کرمان و کاشان بسیار خطرناکند و فرد عقرب گزیده برای تزریق سرم ضدزهر باید به بیمارستان منتقل شود.
22. تورم ناشي از گزش عقرب، عموماً محدود به ناحيه گزش است و احساس بي حسي و سوزش در ناحيه گزش براي 4 تا 6 ساعت بوجود مي آيد و معمولاً پس از 24 ساعت بهبود مي يابد.
23. زنبور گزيدگي ممكن است در اثر نيش  انواع زنبور مانند زنبورعسل و زنبور سرخ بروز نمايد.
24. نيش زنبورعسل ماده، به كيسه محتوي زهر متصل است و پس از گزش در زخم باقي مي ماند و محتويات كيسه زهر به زخم منتقل مي شود. بنابراین برداشتن سريع نيش از روي زخم، جهت جلوگيري از ورود بيشتر سم به زخم ضروري است.
25. علائم زنبور گزيدگي معمولاً در عرض چند ساعت ناپديد مي شود.
26. اگر فرد زنبورگزيده مشكل تنفسي داشت و يا تورم شديد و سريع در محل گزش بروز كرد، بايد به پزشك مراجعه نمايد.
27. زنبورها و زنبورهاي سرخ بطور مكرر نيش مي زنند و محل گزش آنها به سادگي عفوني مي شود.
28. چنانچه گزش زنبور در نقاط مختلف و آن هم در ناحيه گردن و سر بروز نمايد، جدي تر است و مي تواند تهديد كننده زندگي باشد.
29. فرد زنبور گزيده براي چند روز از نظر تشديد درد يا باقي ماندن تورم يا علائم شبيه آنفولانزا و يا تب باید تحت نظر باشد و در صورت بروز اين علائم سريعاً به پزشك مراجعه شود.
30. برای پیشگیری از بروز گزیدگی ها بطور كلي از دست زدن به جانوران گزنده خودداري نمائيد.
31. اقدامات اوليه در گزش هاي معمولي زنبور شستشوی محل زنبور گزيدگي با آب و صابون می باشد.
32. روي محل زنبور گزيدگي كمپرس سرد يا كيسه محتوي يخ قرار دهيد و به طور متوالي هر 15 دقيقه يكبار كيسه يخ را از روي پوست برداريد. از قراردادن مستقيم يخ روي پوست اجتناب نمائيد و از گرم كردن موضع بپرهيزيد.
33. برای جلوگیری از گزیدگی حشرات در هنگام سفر حشره کش، پشه بند و یا دیگر وسایل ایمنی را همراه داشته باشید. 
34. حشره "دراكولا" یا "بند" نه نيش مي زند و نه گاز مي گيرد بلكه تركيبات سمي و محركي ترشح مي كند كه باعث ايجاد زخم در محل عبور خود از روی پوست می شود.
35.  سم حشره "دراكولا" یا "بند" باعث ايجاد صدمات بافتي، زخم و تاول مي شود. علائم به صورت قرمزی، بروز طاول و یا جوشهاي كوچك همراه با خارش و در انتها ورقه ورقه شدن و پوسته پوسته شدن پوست مي باشد.
36.  درمان قطعي براي سم حشره دراکولا یا بند وجود ندارد و عارضه بعد از مدتي خود به خود خوب مي شود.
37. له شدن حشره دراکولا یا بند روي پوست و يا خاراندن پوست سبب انتشار سم و تشديد زخمهاي روي پوست خواهد شد.
38.   براي تخفيف عارضه پوستی سم حشره دراکولا، می توان در ساعات ابتدايي، با آب و صابون معمولي محل عارضه را شستشو داد و با تميز نگه داشتن محل عارضه مي توان از بروز مشكلات ثانويه از جمله عفونتهاي باكتريايي جلوگيري كرد همچنين هرچه پوست مرطوبتر باشد شدت عارضه بيشتر است.
39. به طور تجربي استعمال الكل سفيد بر روي موضع آلوده به سم حشره دراکولا یا بند مي تواند در كاهش علايم موثر باشد.
40.  با رعايت چند نكته ساده مي‌توانيم از خودمان در برابر گزش حشرات محافظت كنيم.
41. برای پیشگیری از گزش حشرات می توان علاوه بر نصب توري به پنجره‌ها، پوشيدن لباس‌هاي محافظت‌كننده و آستین بلند در محیطهای باز غیر شهری، از پشه بند و مواد حشره کش در شب استفاده نمود.
42.  نگهداري حيوانات خانگي باعث تجمع بيشتر حشرات مي‌شود. بنابراين لازم است نگهداري حيوانات اهلي توام با رعايت بهداشت باشد.
43.  اگر در محل زندگي درختان زيادي وجود دارد بايد براي پنجره‌هاي خانه از توري استفاده شود و در پارك‌‌ها از آويختن لباس‌ها روي درخت خودداري شود.
44.  در مناطقي كه حشرات زياد وجود دارد، بهتر است روي پوست بدن مخصوصا بدن كودك از کرمهای دور کننده حشرات استفاده نمود. اما بايد توجه داشت استفاده دائم از اين مواد سبب حساسيت بيشتر می شود.
45.  به هيچ‌ وجه كندوي زنبور عسل را دستكاري و زنبورها را تحريك نكنيد.
46.  اگر زنبور در نزديكي خود ديديد به جاي نابود كردن آن با مگس‌كش، موقتا آن منطقه را ترك كنيد.
47.  از پوشيدن لباس‌هايي با رنگ روشن و استفاده از عطرهاي تند در مناطقي كه حشرات زيادي دارند، جدا" خودداري كنيد؛ زيرا تمام اين موارد باعث جذب زنبور‌ها مي‌شود.
48.  در محيط‌‌هاي باز، پيراهن آستين بلند و شلوار بلند به كودكان بپوشانید.
49.  اگر سابقه واكنش حساسيتي شديد به نيش زنبور داريد، با پزشك خود براي مقابله با آن مشورت كنيد.